PROYECTO JAUZARREA: IDENTIDAD RIQUEZA DE LA DIVERSIDAD
PROYECTO JAUZARREA
IDENTIDAD
RIQUEZA DE LA DIVERSIDAD
ORGANIZA:
COLABORA:
CONFERENCIA
ABADIÑO (BIZKAIA) TXANORTA KULTUR ETXEA
2016 JUNIO 28 · 19:00h
Entrada libre · castellano
POR FAVOR CONFIRMA SI VAS A ACUDIR: jauzarrea@gmail.com
PROYECTO JAUZARREA
IDENTIDAD
RIQUEZA DE LA DIVERSIDAD
JAUZARREA es el fondo para el estudio y difusión de la Cultura Vasca.
Un mecanismo creado por un nutrido grupo de personas de Euskal Herria que aglutina ya en el proyecto a más de 150 investigadores de 53 universidades e instituciones de 27 naciones, desarrollando el programa ATLANTIAR, diseñado para escrutar la historia de 45.000 años de civilización vasca.
El programa ATLANTIAR, es una herramienta que aúna proyectos del conocimiento más actual de la historia y cultura de los vascos para proceder a su divulgación. Su objetivo: el desarrollo de un permanente programa que difunda la identidad vasca y los valores que puedan contribuir a la mejora de la sociedad en todos los ámbitos, por medio de la cultura.
En ATLANTIAR vamos a conocer la historia más cercana, la de los últimos 45.000 años en este Refugio Vasco del Paleolítico Superior. La Historia de los indígenas de la Europa del Oeste.
OREINA URKIAN KANATA es otro proyecto multidisciplinar cuyo objeto es divulgar el conocimiento de la relación de los Vascos con las Primeras Naciones del Noreste de la América del Norte –aquellas que abarcan el ámbito geográfico de los bosques del Noreste–, desde la región de los Grandes Lagos hasta el estuario del río San Lorenzo en toda su extensión, y de Norte a Sur, desde el ártico al Norte de Labrador y Bahía de Ungava hasta los actuales estados de Nueva Inglaterra en los Estados Unidos de América. Este programa ofrece una visión de la historia del territorio de KANATA desde el punto de vista de los indígenas de ambas partes del Atlántico Norte: las Primeras Naciones del Noreste de América del Norte y la Primera Nación Vasca, en la Fachada Atlántica Europea.
Por un lado la puesta al día de la historia de sus relaciones durante los últimos 700 años. Por otra parte el esclarecimiento del poblamiento temprano de aquella región hace unos 20.000 años. Los dos aspectos se integrarán en una presentación del trabajo conjunto en forma de libro para su difusión y la presentación de un corpus multidisciplinar integrado en una base de datos de libre utilización.
EUSKARA es un programa destinado a explorar la relación de nuestra lengua con aquellas con las que hubiera tenido relación en el pasado, para llegar a dibujar así su árbol de crecimiento. El estudio de los inicios del lenguaje y su articulación como nexo entre colectivos humanos, su difusión siguiendo la estela genética de las migraciones y su dispersión en diferentes flujos humanos a lo largo del tiempo, todo ello medido ahora por nuevas disciplinas nos ofrece la posibilidad de lograr resultados concretos.
http://anboto.org/durangaldea/1467012357437
Xabi Otero:
"Euskara jatorrian biziraun duen Europa
mendebaldeko hizkuntza bakarra da"
Anboto 2016-06-27 09:23
Euskal kulturaren azterketarako eta zabalkunderako oinarria da Jauzarrea, 27 naziotako 53 unibertsitate eta erakundetako 150 ikertzailetik gora batzen dituen proiektua. Xabi Otero Jauzarrearen helburu eta ondorioez arituko da, Abadiñon, martitzenean, 19:00etan.
Nola jaio zen Jauzarrea?
Euskaldunon identitate argi bategaz ikusi gaitzaten lortze aldera, nazioartean euskaldunen inguruan lan egin duten ikertzaileak batzea jorratu zitekeen beste bide bat iruditu zitzaigun; inoren lana (Euskal Ikaskuntza, Arantzadi...) trabatu gabe. 45 urtetik gora dira emaztea eta biok Euskal Herriko ondare historiko eta artistikoa batzen lan egiten dugula, eta lagun sare handia sortzeko aukera eman digu. Duela urte batzuk Prailehaitz (Deba) suntsitu ez zezaten sortutako mugimenduaren ondotik, kultura alor guztietara zabaltzeko beharra ikusi nuen.
Horretarako sortu zen?
Bai. Ikertzaile batzuk eta besteak batu genituen, eta horiek beste batzuk ekarri zituzten. 400 lagunetik gora bildu zituzten zenbait kongresu ere eratu genituen, gu eta ikertzaileen arteko lotura sortzea bideratuz. Euskaldunak ezagutzeko aukera ere izan zuten; izan ere, mundu akademikoan Espainiako eta Frantziako hezkuntza sistema da gurea. Harreman hauen bitartez, ikertzaileek hizkuntza ere aldatu dute: euskal babeslekua, euskaldunak, Bizkaiko golkoa... diote estatuak aipatu gabe.
Garrantzitsua da hori?
Ea etorkizunean 150 ikertzaile barik 300 diren, eta ordezkatzen dituzten instituzio eta erakundeetan horrela hitz egiten duten. Hori da Jauzarrean helburua: garen moduan ikusi gaitzatela. Beste helburu bat izan daiteke, hainbat diziplina ordezkatzen dituzten ikertzaile hauen guztien bitartez, euskara gizon-emakume guztien ondare legez izendatzea eskatzea. Hizkuntzalariek diotenez, jatorrian biziraun duen Europa mendebaldeko hizkuntza bakarra da euskara; eta, giza-hizkuntzaren jatorriagaz egon daiteke lotuta. Honetan guztian ados egonda, hori sostengatu eta erabilita, eta urteetan erakundeetan eraginda baliteke lorpen batzuk izatea.
Protoeuskara deritzona Europako lehenengo hizkuntza da hizkuntzalarien esanetan?
Biziraun dutenen artean lehenengoa, bai; inork ez daki zer zegoen aurretik. Esan daiteke hizkuntza hau hemen egon dela 30.000 urtean, eta gaur egunera arte heldu dela. Besterik egon den ez dakigu. Euskararen substratu horrek Austriatik Gibraltarrera eta britainiar irletatik Alpeen hegoalderainoko lurraldea hartuko luke; Sardinia barne. Baita Frantziaren eta Iberiar Penintsularen mediterraneoa ere. Euskal leinu genetikoek berresten dute hori.
‘Euskara’ proiektuaren barruan landu duzue hori?
Bai. Hala ere, dena dago lotuta hizkuntzagaz. Identitatea mantendu badugu, oraindik euskara existitzen delako da %99an. Hizkuntza da euskaldunon ezaugarririk argiena, garbiena, eta Jauzarrean egiten dugun guztia horretan oinarritzen da, hizkuntzari balio handia ematean. Jauzarreagaz lan egiten duten hizkuntzalariek diotenez, antzinako euskara hori duela 30.000-40.000 urte hitz egiten zen, —700 hizkuntzatik gora batzen dituzten Euroasiako hizkuntzen superfamiliak sortzeko metodoak erabili dituzte—. Halaber, Stephen Oppenheimer genetikari eta idazle ingelesak adierazi du protoeuskara gizakion hizkuntza primitibo haren parte ere izan zitekeela: horren arrastoak topatu dituzte Afrikako gerriko ekuatorialean, eta hor dago homo sapiensaren jatorria, Afrikan.
Euskaldunak Europako lehenengo biztanleak izan ginen? Hori aztertzen ari zarete ‘Atlantiar’ proiektuan, ezta?
Moldatzen joan diren ikerketetan oinarritzen da gure lana. 2006an ziurtzat ematen zen duela 35.000 urte heldu zela homo sapiensa Europara, eta duela urte bi 45.000 urte zirela esan zen: Asia erdialdetik migratu zuten talde haiek Bizkaiko Golkoan batu ziren — seguruenik mikroklima onagatik—, eta gero hainbat lurraldetara zabaldu ziren. Hala ere, Glaziazio Aroan babeslekua izan zuten berriz ere Bizkaiko Golkoa. Aro hori amaituta, biztanleria handituz joan zen, eta izotza desagertu ahala lurraldeak okupatuz joan ziren: Bretainia, Cornualles, Eskozia, Ingalaterra.... britainiarren ikerketen emaitzak dira horiek: euren jatorria jakin guran, euskaldunen jatorriagaz egin dute topo. Ipar Amerikako ekialdera heldu zen giza-fluxua ere izan zen Bizkaiko Golkotik.
‘Oreina Urkian Kanata’k batzen du Euskaldunen eta Ipar Amerikako Lehenengo Nazioen arteko harreman hori, ezta?
Bai. Izotzaren ertzetik heldu ziren Ipar Amerikako ekialderaino. Han ez zegoen izotzik. Euskaldunen eta Amerikako Lehenengo Nazioen arteko harremanean sakontzeko aukera izan dugu. Iaz, DNA analisiak egiteko, bertako ia 400 lagin lortu genituen — Ingalaterran ari dira horretan—. Horiekin erakutsi gura da lurralde hartan euskal leinu genetikoa dagoela. Esan behar da baita ere, solutreako kultura dela bakarra euskal leinua haraino nola heldu zen argitzen duena. Kultura solutrear hori euskal babeslekuan baino ez zegoen, Bizkaiko Golkoan.
Europako zaharrenak dira euskaldunak eta euskara?
Bai, luzaroan iraun dutenak dira, behintzat. Leinu genetikoa duten Europako bakarrak dira euskaldunak, eta, leinu horrek, gainera, bere kultura eta hizkuntza mantendu ditu. Irlandarrek, adibidez, %90 dute euskal leinua, baina, ez dute euskal kulturarik mantendu.